Projectietechnieken

De meest voorkomende projectietechnieken zijn 3LCD, DLP en LcOS. Alle projectietechnieken maken gebruik van een lichtbron, waarbij laser de traditionele beamerlamp inmiddels snel aan het vervangen is vanwege de vele voordelen die laser biedt t.o.v. beamerlampen.

3LCD
De meeste 3LCD-projectoren hebben drie panelen of drie chips. Elk paneel is een prisma dat blauw, rood of groen licht door zijn pixels laat. Deze afzonderlijke kleuren worden vervolgens geconvergeerd en geprojecteerd. Elektrische signalen schakelen pixels binnen een set in op basis van de resolutie van het apparaat. Nieuwere 3LCD-projectoren bevatten speciale optiekversterkers, zoals een reeks micro-lenzen die pixelvorming minimaliseren, bekend als het “kippengaaseffect”. De laatste generatie 3LCD-projectoren hebben een hogere contrastverhouding dan in het verleden en zijn derhalve behoorlijk verbetert.

Van 3LCD’s beamers is bekend dat ze een meer natuurgetrouwe kleurdefinitie produceren dan DLP®-projectoren met één chip.

DLP
DLP® is een technologie ontwikkeld door Texas. Een DMD chip (Digital Micromirror Device) vormt het hart van elke DLP® projector. Op deze chip zitten tot twee miljoen microscopisch kleine spiegeltjes. Elk spiegeltje is kleiner dan een vijfde van de dikte van een menselijke haar en komt overeen met één geprojecteerde pixel.

In combinatie met een (laser) lichtbron en een projectielens kan elk spiegeltje op een DMD chip kantelen naar het licht toe of van het licht af, waardoor de pixel wit of zwart wordt. De beeldverwerkingcircuits in de projector zorgen ervoor dat elk spiegeltje een paar duizend keer per seconde aan- en uitgeschakeld wordt. Hierdoor kunnen tot 1024 verschillende grijstinten weergegeven worden door te variëren hoe vaak een spiegeltje aan of uit staat.

Het licht gaat uiteindelijk door een ronddraaiend kleurenwiel dat in drie (of meer) segmenten is verdeeld: de drie basiskleuren Rood-Groen-Blauw (RGB) en in duurdere systemen additionele segmenten, zoals een extra geel (Y) segment

De nieuwere generatie beamers hebben soms een 5- of 6 segments kleurenwiel. Hierdoor is het regenboog effect veel minder zichtbaar. Daarnaast zijn ook de kleuren van deze beamers sterk verbeterd.

DLP® technologie zorgt voor haarscherpe beeldweergave, omdat de spiegeltjes op de DMD chip zo dicht bij elkaar zitten dat er werkelijk een minuscule ruimte tussen de pixels zit. Met een onderlinge afstand van minder dan een micrometer creëren de spiegeltjes supervloeiende beelden.

LCoS
‘LCoS’ staat voor ‘liquid crystal on a silicon wafer’. Dit is de nieuwste speler in projectietechnologie. Eigen kan men LCoS zien als een combinatie van de beste LCD- en DLP-technologieën. LCD is een transmissieve technologie terwijl DLP reflecterend is. LCoS is, in zeer eenvoudige bewoordingen, een combinatie van beide: simpelweg een LCD-paneel op een spiegel. Het aantal pixels is minder beperkt dan LCD of DLP omdat de elektronica onder de pixel kan worden geplaatst in plaats van ernaast. Deze hoge pixeldichtheid betekent een hoge resolutie. (In feite beginnen de meeste LCoS-projectoren van vandaag met een SXGA-resolutie.) De hoge pixeldichtheid betekent ook geen flikkering, geen ‘kippengaas’-effect, geen’ regenbogen ‘en een algehele hogere beeldkwaliteit op bewegende beelden. Daarom zeggen veel kijkers dat LCoS het meest filmachtige beeld projecteert. Doorgaans liggen de prijzen van LCos beamers ook wat hoger dan van vergelijkbare 1-chip DLP® beamers en 3LCD beamers.

Wat zijn de voor- en nadelen van de genoemde projectietechnieken?

3LCD techniek voordelen (+)
3LCD produceert over het algemeen kleuren die natuurgetrouwer zijn dan bij DLP, wat belangrijk is in toepassingen waar bijvoorbeeld logo’s in een presentatie nauwkeurig moeten zijn.

3LCD heeft meer kleurverzadiging waardoor de waargenomen algehele helderheid toeneemt.

3LCD-projectoren zijn “lichtzuiniger” dan DLP-projectoren, wat betekent dat de LCD-projector met hetzelfde wattage-lamp een helderder beeld zal produceren.

3 LCD techniek nadelen (-)
Oudere modellen hebben last van het “kippengaas” -effect, hoewel nieuwere modellen zijn verbeterd en is het raster nu vrijwel onzichtbaar bij hogere resoluties vanaf normale kijkafstand.

LCD-projectoren bereiken niet zo’n hoge contrastverhouding als DLP-projectoren.

Omdat LCD-panelen organisch zijn,  neemt de kwaliteit na verloop van tijd af. Hoe minder de machine elke dag wordt gebruikt, hoe minder een probleem dit is. Projectoren die meer dan acht uur per dag worden gebruikt, hebben echter een kortere levensduur.

DLP techniek voordelen (+)
Omdat de “pixels” (spiegels) zo dicht bij elkaar liggen, is er minder een “kippengaas” -effect.  Het “kippengaas” is een fenomeen waarbij de rasterachtige structuur van het paneel op LCD- projectoren zichtbaar is op het geprojecteerde beeld. Bij DLP-beamers wordt dit effect aanzienlijk verminderd waardoor het beeld zachter en gladder lijkt. Dit is vooral zichtbaarin videotoepassingen en bij lagere resoluties.

DLP- beamers bereiken hogere contrastverhoudingen.

DLP-beamers zijn doorgaans stiller.

DLP-beamers zijn doorgaans kleiner en lichter dan hun LCD-tegenhangers omdat het systeem slechts één paneel nodig heeft in plaats van drie.

Omdat ze een afgedichte optiek hebben, zijn DLP-projectoren beter geschikt voor voor stoffige omgevingen.

DLP beamers zijn beter bestand tegen langere projectietijden.

DLP techniek nadelen (-)
Sommige mensen kunnen last hebben van het “regenboogeffect” dat wordt beschreven als korte flitsen van regenboogachtige  kleuren die het vaakst worden gezien op gebieden met hoog contrast van bewegende heldere / witte objecten op een meestal donkere / zwarte achtergrond, zoals de aftiteling aan het einde van een film. De technologie is in de loop der jaren enorm verbeterd, waardoor het aantal mensen dat dit effect opmerkt, is afgenomen.

Hoewel dit nauwelijks merkbaar bij op de nieuwste modellen, kunnen DLP-beamers sommige kleuren minder goed weergeven (zoals geel).

LCoS techniek voordelen (+)
Gedeeltelijk vanwege de inherente hoge resolutie en deels vanwege de hoge vulfactoren (minimale ruimte tussen pixels) op de chips is er geen zichtbare pixelvorming op een LCOS-beamer. Het resulterende videobeeld kan dus heel “zacht” overkomen.

Bij LCOS hebben de pixels minder scherpe randen dan van de microspiegels in DLP. Dit geeft ze een analoog-achtige respons. Praktisch gezien geeft dit het LCOS-beeld een natuurlijker beeld en gevoel, terwijl DLP de neiging heeft om het beeld een synthetische scherpte te geven die sommigen als hard zouden omschrijven. (Aan de andere kant geven sommige mensen de voorkeur aan het scherpere beeld dat DLP levert. Dit is een kwestie van persoonlijke smaak.)

LCOS- en 3LCD-projectoren leveren continu rood, groen en blauw tegelijkertijd op het scherm. Single-chip DLP’s leveren sequentieel kleur, afwisselend rood, groen en blauw één kleur tegelijk. Hoewel DLP-projectoren rijke, goed verzadigde kleuren kunnen leveren, zijn zowel LCOS- als LCD-producten in dit opzicht over het algemeen superieur.

Door de afwezigheid van een kleurenwiel is er ook geen last heeft van regenboogartefacten, vermoeide ogen of hoofdpijn waar sommige mensen vatbaar voor kunnen zijn bij het bekijken van DLP-projectoren met één chip. Dit is normaal gesproken geen probleem voor de meeste gebruikers van DLP-producten. En de duurdere high-end DLP-systemen hebben snellere kleurenwielen die deze bijwerkingen verder verminderen, evenals het percentage van de bevolking dat er last van heeft. Maar het ontbreken van een kleurenwiel in een LCOS-projector elimineert het probleem volledig.

LCos techniek nadelen (-)
De belangrijkste zwakte van LCOS-technologie is de contrastratio. Momenteel worden de meeste LCOS-producten beoordeeld in het bereik van 500: 1 tot 800: 1. Ze hebben dus niet de contrastprestaties die de meeste DLP-producten kunnen bereiken. Het gebruik van de nieuwe projectiedoeken met contrast verhogende materialen helpt deze zwakte enigszins te compenseren. En als er indirect omgevingslicht in de kijkruimte is, worden de contrastverschillen veel minder een probleem.

Veel LCOS-projectoren hebben ook een beperkte levensduur van de lamp in het bereik van 1000 tot 1500 uur. En op bepaalde modellen kunnen lampvervangingen veel duurder zijn dan normaal bij LCD- of DLP-projectoren. Deze gegevens moeten dus worden gecontroleerd voordat een aankoop wordt gedaan om een duidelijk beeld te krijgen van de eigendomskosten.

En als laatste – de kosten van LCOS zijn doorgaans hoger dan van andere technieken

Lcos logo